#E6AA00
"#002060
"Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 16 maja 2024 roku (sygn. I SA/Po 145/24) rozstrzygnął istotną kwestię dotyczącą amortyzacji nieruchomości wniesionych do fundacji rodzinnej. Sprawa dotyczyła interpretacji przepisów podatkowych związanych z ustaleniem wartości początkowej nieruchomości oraz możliwości zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów podatkowych.
Fundacja rodzinna, na której powołanie pozwala ustawa z 2023 roku, otrzymała nieruchomości od fundatorów na powiększenie funduszu założycielskiego. Nieruchomości te miały być wykorzystywane w działalności gospodarczej fundacji, w tym do wynajmu i dzierżawy. Fundacja uznała, że wartość początkowa nieruchomości powinna być równa ich wartości rynkowej z dnia wniesienia do fundacji, a odpisy amortyzacyjne od tej wartości powinny stanowić koszty uzyskania przychodów.
Fundacja argumentowała, że wniesienie nieruchomości na fundusz założycielski nie jest równoznaczne z nieodpłatnym nabyciem, gdyż fundacja spełnia świadczenia na rzecz beneficjentów. W związku z tym, powinna mieć możliwość amortyzacji nieruchomości na takich samych zasadach jak spółki, w których nieruchomości są wnoszone tytułem wkładu.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 15 grudnia 2023 roku stwierdził, że wniesienie nieruchomości do fundacji rodzinnej jest formą nieodpłatnego nabycia mienia. W związku z tym, wartość początkowa nieruchomości powinna zostać ustalona na podstawie art. 16g ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, który odnosi się do nabycia nieodpłatnego. Ponadto, KIS wskazał, że odpisy amortyzacyjne od nieruchomości nabytych nieodpłatnie nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, jeśli dochody z tych nieruchomości są zwolnione z CIT.
WSA oddalił skargę fundacji, podzielając stanowisko Dyrektora KIS. Sąd uznał, że wniesienie nieruchomości do fundacji rodzinnej rzeczywiście stanowi nieodpłatne nabycie, ponieważ fundacja nie dokonuje żadnych ekwiwalentnych świadczeń na rzecz fundatorów. Fundacja działa jako odrębny podmiot prawny, a wniesienie mienia nie jest transakcją, która mogłaby być porównywana do wniesienia wkładu do spółki.
Sąd wskazał również, że przepisy dotyczące amortyzacji nieruchomości nabytych nieodpłatnie (art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. a ustawy o CIT) wyraźnie zabraniają zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów, jeśli dochód z nieruchomości jest zwolniony z podatku. W przypadku fundacji rodzinnych, zwolnienie to wynika z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, co oznacza, że fundacja nie może korzystać z odpisów amortyzacyjnych w celu obniżenia podstawy opodatkowania.
Wyrok WSA w Poznaniu potwierdza, że fundacje rodzinne, mimo pewnych analogii do spółek, są traktowane odmiennie na gruncie podatkowym. Wniesienie nieruchomości do fundacji rodzinnej jest traktowane jako nieodpłatne nabycie, co ogranicza możliwość zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów, gdy dochód z nieruchomości jest zwolniony z CIT. Fundacje rodzinne muszą więc liczyć się z ograniczeniami podatkowymi, które nie dotyczą spółek komercyjnych.
Wnioskodawczyni, będąca polskim rezydentem podatkowym, planowała utworzenie fundacji rodzinnej wraz z mężem. Fundacja miała na celu zarządzanie majątkiem rodzinnym i świadczenie na rzecz beneficjentów, którymi byli fundatorzy (małżeństwo), ich dzieci oraz przyszli zstępni. Wnioskodawczyni zadała pytanie dotyczące możliwości zwolnienia z PIT świadczeń wypłacanych przez fundację, proporcjonalnie do wartości wniesionego majątku.
Wnioskodawczyni argumentowała, że świadczenia wypłacane przez fundację powinny korzystać ze zwolnienia z PIT w proporcji odpowiadającej wartości majątku wniesionego do fundacji przez nią i jej męża. Zakładała, że zarówno ona, jak i jej mąż będą mogli korzystać ze zwolnienia w ramach tzw. zerowej grupy podatkowej (osoby najbliższe fundatorowi).
Dyrektor KIS w interpretacji o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.541.2024.1.JK – uznał, że stanowisko wnioskodawczyni jest nieprawidłowe. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 157 ustawy o PIT, zwolnienie dotyczy świadczeń wypłacanych przez fundację rodzinną fundatorowi oraz osobom należącym do zerowej grupy podatkowej, jednak tylko w określonej proporcji. Proporcja ta wynika z art. 27 ust. 4 ustawy o fundacji rodzinnej i określa, jaka część majątku wniesionego przez fundatora oraz jego najbliższych będzie podlegać zwolnieniu.
Kluczowe jest, aby proporcja majątku była określona na moment wniesienia go do fundacji i była każdorazowo aktualizowana. Co istotne, jeśli fundatorzy przestają być małżeństwem (np. w przypadku rozwodu), zwolnienie nie będzie obejmować całej wartości świadczeń, lecz tylko proporcję wynikającą z wniesionego przez każdego z nich majątku.
Dyrektor KIS jasno określił, że zwolnienie z PIT przychodów z fundacji rodzinnej nie dotyczy całości majątku, a jedynie jego części odpowiadającej proporcjom ustalonym w oparciu o wniesiony majątek. W przypadku małżonków proporcje te obejmują zarówno majątek wniesiony przez każdego z nich, jak i wspólny majątek, o ile fundatorzy pozostają w związku małżeńskim.
Interpretacja Dyrektora KIS pokazuje, jak istotne są szczegóły związane z zarządzaniem fundacjami rodzinnymi i ich wpływ na opodatkowanie. Choć fundacje rodzinne oferują szereg korzyści, w tym możliwość zwolnienia z PIT, kluczowe jest prawidłowe ustalenie proporcji majątku i statusu beneficjentów w momencie wypłaty świadczeń.
Interpretacja indywidualna dotyczy zwolnienia fundacji rodzinnej z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Wnioskodawca, będący fundacją rodzinną, zadał pytanie, czy środki pieniężne otrzymane od fundatora na fundusz założycielski, w tym darowizny oraz środki z tytułu spadków, a także odsetki od lokat bankowych, powinny być wykazywane w zeznaniu rocznym CIT-8FR.
Formularz CIT-8FR, jest to deklaracja o wysokości osiągniętego dochodu (przychodu) i należnego podatku od przychodów fundacji rodzinnej.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Stwierdził, że zarówno środki pieniężne otrzymane na fundusz założycielski, jak i odsetki od lokat bankowych nie muszą być wykazywane w zeznaniu CIT-8FR, ponieważ nie stanowią one przychodu z działalności gospodarczej i są zwolnione z CIT na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT.
Odsetki od lokat oraz środki otrzymane na fundusz założycielski nie podlegają wykazaniu w części D formularza CIT-8FR, ponieważ nie stanowią dochodu z działalności gospodarczej. Dyrektor KIS w Interpretacji nr 0111-KDIB1-2.4010.238.2024.3.EJ, potwierdził, że takie przychody są zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych i nie wymagają uwzględnienia w zeznaniu rocznym.
Interpretacja nr 0111-KDIB1-2.4010.528.2023.1.AW dotyczy skutków podatkowych związanych z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Wnioskodawca, będący osobą fizyczną prowadzącą działalność deweloperską, planuje założenie fundacji rodzinnej, do której wniesie środki pieniężne jako fundusz założycielski. Po jej rozwiązaniu, jako beneficjent, otrzymałby zgromadzone środki.
Wnioskodawca zapytał, czy środki wniesione do fundacji podlegają przepisom o CIT, a jeśli tak, czy przychód z rozwiązania fundacji można pomniejszyć o wartość wniesionych środków.
Organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe, wskazując, że całość środków przekazanych fundatorowi po rozwiązaniu fundacji podlega opodatkowaniu bez możliwości ich pomniejszenia o wartość wniesioną do fundacji.
Wnioskodawca jest osobą fizyczną i jednym z dwóch wspólników spółki jawnej. Spółka jest właścicielem znaku towarowego, który planuje wycofać i przenieść do majątków osobistych wspólników, a następnie do fundacji rodzinnej.
Wnioskodawca planuje wycofanie znaku towarowego z majątku spółki jawnej do majątków osobistych wspólników, bez odpłatności i bez zmniejszenia ich udziałów kapitałowych.Znak towarowy będzie później wniesiony do fundacji rodzinnej jako środek zabezpieczenia majątku i ograniczenia ryzyka biznesowego. Wnioskodawca oraz jego żona będą beneficjentami tej fundacji.
Warto wspomnieć, iż ów znak towarowy zastrzeżony jest na poziomie unijnym w procedurze EUIPO oraz know how – aktywa te (wniesione w formie aportu) są wykorzystywane przez podmioty powiązane na podstawie umowy dzierżawy. Spółce przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy aporcie – prawo to zostało przez Spółkę wykorzystane.
Powstało zatem pytanie – „Czy przeniesienie znaku towarowego do fundacji rodzinnej należy traktować jako odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT?”
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (Pismo z dnia 17.07.2024 r., o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.201.2024.4.IG), potwierdził, że stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe. Przeniesienie znaku towarowego do fundacji rodzinnej będzie traktowane jako odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Wskazane zostało, iż w przedstawionym stanie faktycznym istotne jest przeznaczenie otrzymanego znaku towarowego, tj. udzielenie licencji do korzystania ze znaku przez spółkę kapitałową (na gruncie VAT). Fundacja rodzinna będzie wystawiała z tego tytułu faktury VAT oraz odprowadzała należny podatek VAT na rachunek urzędu skarbowego.
👉 Przeniesienie znaku towarowego z majątku spółki jawnej do fundacji rodzinnej, mimo, że nie jest to świadczenie odpłatne w klasycznym sensie, zostanie uznane za odpłatne świadczenie usług na gruncie podatku VAT. W związku z tym, Wnioskodawca, jako fundator fundacji, powinien rozliczyć podatek VAT od tej transakcji.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma krajowych udziałowców, wśród których jeden ustanowił fundację rodzinną. Fundacja rodzinna będzie jednym z udziałowców spółki. W przypadku wypłaty dywidendy fundacja rodzinna jako udziałowiec będzie uprawniona do jej otrzymania.
W związku z tym powstało pytanie – Czy spółka jako płatnik ma obowiązek pobrania i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy wypłaconej fundacji rodzinnej❔
Spółka, czyli Wnioskodawca uważa, że nie musi pobierać ani odprowadzać zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy wypłaconej fundacji rodzinnej, ponieważ dochody fundacji rodzinnej z dywidend są zwolnione z podatku dochodowego.
Z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT wynika, iż osoby prawne wypłacające dywidendy są zobowiązane do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego – natomiast Fundacja rodzinna, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, korzysta ze zwolnienia podmiotowego z opodatkowania CIT, o ile prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z ustawą o fundacji rodzinnej.
W Interpretacji z dnia 8 kwietnia 2024 roku o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.99.2024.2.MK organ potwierdził, iż stanowisko spółki jest prawidłowe. Fundacja rodzinna jest zwolniona z opodatkowania CIT w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, zgodnie z art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
✅ Wypłata dywidendy na rzecz fundacji rodzinnej nie wymaga poboru podatku dochodowego przez spółkę, ponieważ dochody te są zwolnione z CIT, zgodnie z przytoczonym przez Wnioskodawcę artykułem.
Mimo tego, że z ustawą o fundacji rodzinnej zapoznaliśmy się w Polsce pierwszy raz 22 maja 2023 roku, to Sąd w Piotrkowie Trybunalskim ma cały czas pełne ręce roboty! Liczby zarejestrowanych fundacji nie należy już podawać w setkach… jest już ich ponad tysiąc! Wniosków cały czas przybywa, instytucja cieszy się bardzo dobrym odbiorem ze strony przedsiębiorców i osób chcących zabezpieczyć majątek oraz przyszłość swojej rodziny.
Fundacja rodzinna, poza benefitami w postaci zabezpieczenia przyszłości (i) biznesu – może ograniczyć również często pojawiające się spory rodzinne.
Ustawodawca przewidział też wiele udogodnień pod względem podatkowym, co dodatkowo ułatwia dalszy rozwój rodzinnej firmy i zapewnienie jej funkcjonowania na wiele lat.
Należy jednak podkreślić, iż mimo tego, że nazwa „fundacja rodzinna” nakierowuje głównie na to, iż tylko osoby spokrewnione mogą skorzystać z jej dobrodziejstw jest… błędne. Skorzystać mogą także osoby niespokrewnione z fundatorem, czyli na przykład takie, które pozostają w niesformalizowanych związkach.
Oczywiście! Obowiązujące obecnie przepisy sprzyjają założeniu fundacji rodzinnej – co zostało już wielokrotnie wskazywane. Warto jest się zatem zastanowić czy taka forma prawna nie będzie dobrym rozwiązaniem na bolączki dnia codziennego przedsiębiorcy. W innych państwach Unii Europejskiej ta instytucja znana jest już od wielu lat i cały czas się rozwija – fundacji rodzinnych jest coraz więcej!
Czy będzie lepszy moment niż rocznica fundacji rodzinnej w Polsce?
Kolejna Interpretacja (sygn. 0112-KDIL3.4012.77.2024.1.KFK), tym razem w przypadku często pojawiającej się zagwozdki związanej z podatkiem VAT. Na wstępie należy zaznaczyć, iż Wnioskodawca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą, posiada nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Polski oraz, co ważne jest czynnym podatnikiem VAT.
W przyszłości – Wnioskodawca jako Fundator w Fundacji rodzinnej chce wnieść do niej, w formie darowizny – całość prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, wszystkie jego składniki. W następstwie całego działania – fundacja rodzinna dalej będzie prowadziła ów przedsiębiorstwo oraz planuje zostać czynnym podatnikiem VAT.
W związku z tym, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, a dodatkowo założona przez niego fundacja rodzinna prawdopodobnie również nim będzie, powstało pytanie – czy wniesienie darowizny w postaci przedsiębiorstwa do fundacji rodzinnej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?
Odpowiedź nasuwa się sama, ale czy na pewno jest prawidłowa?
By wyjaśnić – dlaczego – należy chronologiczne wskazać na przepisy:
Jak wskazał Wnioskodawca:
Zgodnie z powyższym darowizna przedsiębiorstwa fundacji rodzinnej nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Należy jednak pamiętać – iż każdy przypadek należy analizować indywidualnie!
Wnioskodawcą w tej sprawie jest osoba, która będzie posiadała status zarówno fundatora jak i beneficjenta nowo utworzonej fundacji rodzinnej.
Fundacja będzie prowadziła działalność inwestycyjną m.in. w formie najmu, dzierżawy czy przystępowania do spółek handlowych. Pierwszym członkiem zarządu Fundacji będzie Wnioskodawca, a beneficjenci także będą członkami zarządu takowej fundacji. Po zarejestrowaniu fundacji rodzinnej, zostanie zakupiony samochód osobowy, który będzie wykorzystywany wyłącznie przez członków jej zarządu. Będzie on używany do spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Ten cel statutowy znajdziemy w art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej. Warto wspomnieć, iż ani fundacja ani zarząd nie zamierzają prowadzić ewidencji przebiegu samochodu.
Czy zatem – używanie samochodu do spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów, będzie opodatkowane CIT? Wnioskodawca w szczególności wskazuje tutaj – art. 24q ust. 1 pkt 1 lub pkt 3 ustawy o CIT, samemu uznając, że taka sytuacja nie będzie miała miejsca.
Jak możemy przeczytać w Interpretacji o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.500.2023.1.KW – opisane przez Wnioskodawcę zdarzenie, należy uznać za „świadczenie” i to zarówno w ujęciu prawno-podatkowym, jak i cywilistycznym, gdyż z łatwością możemy wskazać kto „świadczy” i kto „otrzymuje” owe świadczenie.
Ważne jest jednak ustalenie czy takie „świadczenie” można zakwalifikować zgodnie z art. 24q ust. 1 pkt 1-3 ustawy o CIT.
Mamy tu do czynienia z sytuacją, w której członkowie zarządu przy pomocy samochodu osobowego będącego własnością fundacji będą spełniać świadczenie. Beneficjenci nie będą z niego bezpośrednio – nie został im oddany do samodzielnego używania – jednak w sposób pośredni z pomocą członków zarządu.
Jak stwierdził Dyrektor KIS – takie działanie fundacji (możliwość pośredniego używania przez beneficjentów samochodu – należącego do fundacji rodzinnej) wypełnia dyspozycję art. 24q ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej! Co za tym idzie – korzystanie z samochodu będzie podlegało opodatkowaniu CIT na poziomie 15%!
Ponadto – nawet gdyby beneficjent używał takowego samochodu samodzielnie… doszłoby do bezpośredniego świadczenia wskazanego w przytoczonym już art. 2 ust. 2 ufr. Zatem i w tym przypadku wystąpi opodatkowanie na poziomie 15% podatkiem CIT1.
1. Na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT fundacja rodzinna będzie zobowiązana do zapłaty z tego tytułu 15% podatku dochodowego od osób prawnych (z uwzględnieniem art. 24q ust. 5 ustawy o CIT).
Wielokrotnie już Wnioskodawcy pytali Organy podatkowe o kwestie związane z opodatkowaniem Fundacji rodzinnych, szczególnie dlatego, że w polskim prawie instytucja jest znana od niedawna. Kolejne pytanie dotyczyło upewnienia się czy „Przychody Fundacji rodzinnej z tytułu odsetek od lokat terminowych zwolnione z CIT.”
Zgodnie ze zdaniem Wnioskodawcy zastosowanie znajdzie tu zwolnienie podmiotowe, które wynika z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy CIT, dodając również, iż to zwolnienie nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
Wskazuje, iż ustawa o fundacji rodzinnej nie zawiera definicji „mienia”, jednakże, stosownie do art. 44 Kodeksu cywilnego, mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. W art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej zawarto zapis – „udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie”, na który powołuje się Wnioskodawca, wyjaśniając, iż sama ustawa nie definiuje wskazanej działalności gospodarczej.
Skutkiem założenia lokaty bankowej (czy lokaty terminowej) jest „udostępnienie” mienia do korzystania przez bank na podstawie umowy rachunku lokaty. Bank przez czas określony, w ramach swojej działalności dot. finansowania czy refinansowania może korzystać z tych środków, a Wnioskodawca może uzyskać pożytki.
Odpowiedź w zakresie zastosowania w tym przypadku zwolnienia przewidzianego w ustawie o CIT, według Wnioskodawcy zależy od tego czy dochody z tytułu odsetek od lokat wpisują się w dozwoloną działalność fundacji rodzinnej. Jak stwierdził Organ w Interpretacji o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.630.2023.1.ANK – art. 5 ust. 1 pkt 2 ufr wskazuje na działalność gospodarczą, którą może wykonywać fundacja rodzinna w rozumieniu art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców. Jako taką działalność można wymienić:
Organ wskazał, iż „działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły” , co oznacza, że lokowanie na bankowym rachunku lokaty terminowej środków pieniężnych, które należą do fundacji rodzinnej, a pochodzą z m.in. funduszu założycielskiego czy otrzymanych darowizn – nie wpisuje się w katalog działalności, którą może prowadzić fundacja rodzinna.