Ministerstwo Finansów ogłosiło plany zmian w ustawie o fundacji rodzinnej, które mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego oraz ograniczenie możliwości agresywnej optymalizacji podatkowej. Proponowane zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku i będą dotyczyć przychodów powstałych po tej dacie. Obecnie trwają prace nad projektem, a Ministerstwo zapowiada konsultacje ze środowiskiem biznesowym.
Kluczowe zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych
Ministerstwo zapowiedziało następujące zmiany:
1) Trzyletni okres lock-up dla aktywów wniesionych do fundacji
Proponuje się wprowadzenie trzyletniego okresu wyłączenia ze zwolnienia podatkowego przychodów z tytułu zbycia składników majątku wniesionych lub przekazanych fundacji rodzinnej. Oznacza to, że sprzedaż takich aktywów przed upływem trzech lat będzie podlegać opodatkowaniu. Jest to okres znacznie krótszy niż pierwotnie planowany (15 lat). Celem zmiany jest przeciwdziałanie sytuacjom, w których fundatorzy wnoszą majątek do fundacji z zamiarem jego szybkiej sprzedaży w ramach korzystniejszego reżimu podatkowego.
2) Opodatkowanie najmu krótkoterminowego
Przychody z najmu krótkoterminowego uzyskiwane przez fundację rodzinną mają zostać wyłączone ze zwolnienia podatkowego. Oznacza to, że fundacje będą zobowiązane do opodatkowania takich przychodów, co ma na celu ograniczenie możliwości wykorzystywania fundacji wyłącznie do celów inwestycyjnych.
3) Rozszerzenie przepisów o kontrolowanych jednostkach zagranicznych (CFC)
Fundacje rodzinne mają zostać objęte przepisami dotyczącymi kontrolowanych jednostek zagranicznych. Oznacza to, że fundacje posiadające udziały w zagranicznych podmiotach będą zobowiązane do ujawniania takich struktur oraz do opodatkowania dochodów z tych jednostek, co ma na celu eliminację nadużyć podatkowych związanych z międzynarodową strukturą własnościową.
4) Doprecyzowanie zasad opodatkowania spółek transparentnych podatkowo
Proponuje się doprecyzowanie zasad opodatkowania fundacji rodzinnej w przypadku posiadania przez nią udziałów w zagranicznych spółkach transparentnych podatkowo, czyli takich, które nie są płatnikami podatku, a obowiązek podatkowy spoczywa wyłącznie na ich wspólnikach. Zmiana ta ma na celu zapewnienie spójności przepisów podatkowych oraz eliminację luk prawnych.
Cel zmian
Ministerstwo Finansów podkreśla, że fundacje rodzinne w Polsce pełnią ważną rolę jako narzędzie sukcesji majątkowej oraz ochrony firm rodzinnych. Jednocześnie zauważa, że zdarzają się przypadki ich wykorzystywania do agresywnej optymalizacji podatkowej. Celem proponowanych zmian jest przeciwdziałanie takim praktykom, przy jednoczesnym zachowaniu podstawowej funkcji fundacji jako skutecznego narzędzia sukcesji.
Podsumowanie
Proponowane zmiany w ustawie o fundacji rodzinnej mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego i ograniczenie możliwości agresywnej optymalizacji podatkowej. Wejdą one w życie od 1 stycznia 2026 roku i będą dotyczyć przychodów powstałych po tej dacie.
Obecnie trwają prace nad projektem ustawy – gdy tylko dokument zostanie opublikowany, wrócimy do tematu ze szczegółową analizą proponowanych rozwiązań.
30 czerwca 2025 r. upłynął ustawowy termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej za rok obrotowy 2024. To ważna data – ponieważ od dnia zatwierdzenia biegnie 15-dniowy termin na złożenie sprawozdania do właściwych instytucji.
Obowiązki fundacji rodzinnej po zatwierdzeniu SF
Wielu z Was pyta nas: Co trzeba złożyć? Gdzie? Do kiedy? W jakiej formie? Zebraliśmy wszystko w jednym miejscu, by ułatwić ten proces. 🙂
Terminy
👉 Jeśli zatwierdziliście sprawozdanie 30 czerwca 2025 r., to macie czas na jego złożenie do 15 lipca 2025 r.
👉 W przypadku wcześniejszego zatwierdzenia – termin upływa 15 dni po dacie zatwierdzenia.
Zatem – niezależnie od tego, kiedy dokładnie odbyło się Zgromadzenie Beneficjentów – trzeba liczyć termin 15 dni i pilnować go skrupulatnie.
Co należy złożyć do Rejestru Fundacji Rodzinnych (RFR)?
Do wniosku o wpis sprawozdania finansowego do RFR należy załączyć:
- Sprawozdanie finansowe w formie papierowej
- Sprawozdanie finansowe w formie elektronicznej (plik XML na płycie CD)
- Uchwałę Zgromadzenia Beneficjentów o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego
- Uchwałę o podziale zysku lub pokryciu straty
- Uchwałę o udzieleniu absolutorium członkom zarządu fundacji
- Protokół z posiedzenia Zgromadzenia Beneficjentów, na którym podjęto powyższe uchwały
- Sprawozdanie z badania – jeśli fundacja podlega badaniu zgodnie z ustawą o rachunkowości
- Dowód uiszczenia opłaty sądowej – 250 zł
Wniosek należy złożyć na formularzach:
- RFR-Z30 (dokumenty do rejestru),
- RFR-ZN (załączniki).
Czy sprawozdanie należy złożyć do Szefa KAS?
Równolegle, sprawozdanie finansowe musi zostać złożone do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej przez system e-Sprawozdania Finansowe.
Przypominamy: 15 dni – nie później!
Ten 15-dniowy termin dotyczy zarówno złożenia dokumentów do RFR (sąd), jak i przekazania sprawozdania do Szefa KAS.
Nie warto czekać do ostatniego dnia – w przypadku błędów formalnych czas może nie wystarczyć na poprawki.
Niezłożenie sprawozdania – konsekwencje
Brak złożenia zatwierdzonego sprawozdania finansowego w ustawowym terminie może skutkować:
- Odpowiedzialnością karną – grzywna lub kara pozbawienia wolności do lat 2 (art. 77 ustawy o rachunkowości),
- Negatywnymi skutkami rejestrowymi – sąd może wszcząć postępowanie o rozwiązanie fundacji w przypadku niewykonania obowiązku przez dwa lata z rzędu.
Potrzebujesz pomocy?
Pomagamy naszym Klientom:
- przygotować uchwały i protokoły,
- przygotować odpowiedni wniosek i złożyć go do RFR,
- uniknąć błędów formalnych.
Nie zwlekaj – zadbaj o formalności już teraz.
29 maja 2025 r. Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania (PUO) wydała opinię, która może mieć istotne znaczenie dla praktyki zakładania i funkcjonowania fundacji rodzinnych w Polsce. Sprawa dotyczyła przekazania akcji do fundacji rodzinnej i ich późniejszej sprzedaży inwestorowi – a więc scenariusza, który w ostatnich miesiącach budził wiele pytań i wątpliwości.
Tło sprawy
Podatnik, będący właścicielem znacznego pakietu akcji spółki akcyjnej, założył fundację rodzinną, do której następnie wniósł te akcje w formie darowizny. W krótkim czasie po tym fundacja sprzedała akcje inwestorowi zagranicznemu. Szef KAS uznał, że działania te mogą stanowić unikanie opodatkowania w rozumieniu art. 119a Ordynacji podatkowej (tzw. klauzula GAAR) i wystąpił do Rady PUO o opinię.
Kluczowe stanowisko Rady PUO
Rada PUO uznała, że w przedstawionym stanie faktycznym nie ma podstaw do zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. W szczególności:
- Utworzenie fundacji rodzinnej i przekazanie jej akcji nie było sztuczne – miało uzasadnienie sukcesyjne i majątkowe.
- Sprzedaż akcji przez fundację była zgodna z jej statutowym celem – gromadzenia i pomnażania majątku dla beneficjentów.
- Nie wykazano, by głównym lub jedynym celem działań była korzyść podatkowa – a to warunek konieczny do zastosowania GAAR.
Co to oznacza dla praktyki?
To ważny sygnał dla fundatorów i doradców:
✅ Fundacja rodzinna może być legalnym narzędziem sukcesji i zarządzania majątkiem – nawet jeśli wiąże się z korzyściami podatkowymi.
✅ Organy podatkowe nie mogą automatycznie uznawać takich działań za unikanie opodatkowania – muszą wykazać sztuczność i dominujący cel podatkowy.
✅ Rzetelne przygotowanie dokumentacji, przemyślany statut i zgodność działań z deklarowanymi celami fundacji – to klucz do bezpieczeństwa podatkowego.
Wnioski
Uchwała Rady PUO to nie tylko konkretna decyzja w jednej sprawie. To także ważny precedens interpretacyjny, który może wpłynąć na sposób, w jaki organy podatkowe będą oceniać działania fundatorów w przyszłości.
Jeśli planujesz założenie fundacji rodzinnej lub chcesz uporządkować swój majątek – warto działać świadomie, z odpowiednim wsparciem prawnym i podatkowym.
📩 Potrzebujesz analizy swojej sytuacji? Skontaktuj się – pomożemy Ci bezpiecznie zaplanować sukcesję i ochronę majątku.
🟡 Ostatnio podniosło się larum, że Ministerstwo Finansów zmienia podejście do fundacji rodzinnych. Dzielni posłańcy już wieszczą nadejście Jeźdźców Fiskalnej Apokalipsy.
👉 A ja powiem tak – spokojnie. Zanim uderzymy w medialne (jakże clickbaitowe) dzwony warto sprawdzić historię.
Artykuł 119y § 2 Ordynacji podatkowej do końca 2018 r. brzmiał tak:
„Szef Krajowej Administracji Skarbowej odmawia wydania opinii zabezpieczającej, jeżeli przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że do czynności MA ZASTOSOWANIE art. 119a” (wybaczcie caps lock, ale nie można użyć bold na LI).
👉 Teraz zaś przepis używa określenia „MOŻE MIEĆ ZASTOSOWANIE” .
„Zrezygnowano więc z wymogu przesądzania, że w stanie faktycznym opisanym przez wnioskodawcę na pewno ma zastosowanie klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania; teraz wystarczy uprawdopodobnić, że klauzula może mieć zastosowanie” (L. Etel, Ordynacja podatkowa. Tom I. Zobowiązania podatkowe”.
Czujecie różnicę ❓
💡 Odmawiając opinii zabezpieczającej organ kierował się interesami fiskusa i zrobił to co zwykle – na wszelki wypadek powiedział „nie”. Długą tradycją administracji skarbowej jest podejrzliwość i awersja do wydawania korzystnych dla podatników interpretacji tam, gdzie można znaleźć jakieś wątpliwości (kto zajmuje się podatkami wie o czym mówię). Nie ma się zatem co wywodzić dalekich skutków z jednostkowej sytuacji.
💡 Na koniec przypominam, że przepisy nadal i wprost mówią, że sprzedaż przez fundację akcji i udziałów nabytych w celu dalszego zbycia jest wolna od podatku. Jeśli zatem fundacja rodzinna została utworzoną i działa zgodnie z ustawowym celem (gromadzenie mienia, zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów) to moim zdaniem nie dochodzi do niedozwolonego unikania opodatkowania. Korzystanie z jasnego prawa w celach przewidzianych ustawą nie może być jednoczesne sprzeczne z jej celem.